Wybierz osobę:

Jan Biliński

   Jan Biliński (historyk, autor publikacji o historii Lubina i Ziemi Lubińskiej) – urodził się w 1925 roku we wsi Bielinek pod Lwowem. W okresie II światowej walczył w AK – był członkiem IV oddziału 8. kompanii 28. pułku piechoty w oddziale ppor. Andrzeja Ćwikły. Bezpośrednio po wojnie był więziony przez władze ludowe za wojskową przeszłość. Następnie pracował jako przewodnik turystyczny, działał w wałbrzyskim oddziale PTTK. Do Lubina przyjechał w październiku 1964 roku. Z jego inicjatywy powstał lubiński oddział PTTK. Jako pracownik Urzędu Miasta w Lubinie, pełnił funkcję kronikarza miejskiego. Przez wiele lat gromadził i spisywał informacje o lokalnej historii, tworząc „Kronikę Lubińską”. Jan Biliński dwukrotnie został uhonorowany nagrodą Miasta Lubina (1966, 1993 r.). Zmarł w Lubinie dnia 7 I 2000 roku.

opr. Piotr Bieruta


Barberina Campanini

   Barberina Campanini (La Barberina – tancerka baletowa) urodziła się w 1721 roku w Parmie we Włoszech. Debiut sceniczny artystki miał miejsce w paryskiej operze w 1739 roku. La Barberina wystąpiła wówczas w sztuce pt. „Fêtes de Hèbé ou Les Talens Lyriques”, autorstwa Jean-Philippe Rameau. Barberina szybko zyskała sławę, jej talentem oczarowany był m.in. król pruski Fryderyk II, który postanowił zaprosić ją na dwór i zaangażować do „Królewskiej Opery” w Berlinie. Campanini odmówiła tego angażu. W odwecie za odrzucenie propozycji Fryderyk II zlecił swoim służbom dyplomatycznym zadanie uprowadzenia artystki. Campanini została porwana w 1744 roku i uwięziona w Poczdamie. Próby uwolnienia tancerki podjął się jej ówczesny adorator lord Stuart Mackenzie. Jednak wszelkie zabiegi zmierzające do oswobodzenia Barberiny spod zależności od Króla Fryderyka II spełzły na niczym. Artystka rozpoczęła pracę w berlińskiej operze. W czasie występów na estradach Prus otaczał ją krąg szlachetnie urodzonych wielbicieli. Jednym z nich był baron Samuel Freiber von Cocceji - zarządzający wcześniej pruskim ministerstwem sprawiedliwości, a następnie wielki kanclerz. W tancerce zakochał się także jego syn, Karol Ludwig von Cocceji. W 1748 roku Barberina i Karol Ludwig wzięli potajemnie ślub. Młodzi małżonkowie nie mogli pozostać na berlińskim dworze. Wyjechali z Berlina i zamieszkali w Głogowie. Karol Ludwig von Cocceji otrzymał wówczas stanowisko wiceprezydenta rejencji głogowskiej. W 1759 r. Barberina kupiła posiadłość w Barszewie, w której zamieszkała i założyła konwent dla dziewcząt ze zubożałych rodzin szlacheckich „Fräuleinstift”. Za zasługi w krzewieniu kultury i nauki na Śląsku kolejny król pruski nadał Barberinie tytuł hrabiny de Barshau. Barberina Campanini zmarła 7 czerwca 1799 roku w Barszewie. Pochowano ją w krypcie kościoła parafialnego w Grodowcu koło Głogowa. Tancerka była wspomożycielską tej światyni (m.in. ufundowała ołtarz pw. Czternastu Wspomożycieli). Grobowiec, gdzie spoczywały szczątki artystki, został splądrowany po 1945 roku.
   Postać tancerki jest jedną z bohaterek książki autorstwa Sebastiana Miernickiego pt. „Pan Samochodzik i kólewska baletnica”.
   Barszew – wieś, gdzie mieściła się posiadłość Barberiny Campanini, została wysiedlona i zburzona w latach 70-tych XX wieku. Obecnie na jej terenie znajduje sie zbiornik poflotacyjny Żelazny Most.

opr. Piotr Bieruta

Źródła:
Alexander von Freyer, La Barberina, 1 - 2, Gazeta Jaworska, Jawor 1993
Traud Gravenhorst, Schlesien, Erlebnisse eines Landes, Breslau 1938
Głogowski słownik biograficzny do 1945 r. (praca zbiorowa pod red. Jerzy i Andrzej Sadowsckich), Głogów 1995
http://pl.wikipedia.org/wiki/La_Barberina


Andrzej Chyra

   Andrzej Chyra (aktor) urodził się 27 sierpnia 1964 roku w Gryfowie Śląskim. Jest absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Lubinie. W 1987 roku ukończył Wydział Aktorski na Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, a w 1994, Wydział Reżyserii.
   Na ekranie zadebiutował w 1993 roku jako Benvollo w filmie „Kolejności uczuć” wyreżyserowanym przez Radosława Piwowarskiego. Rok później wyreżyserował na scenie warszawskiego Teatru Stara Prochownia sztukę „Z dziejów alkoholizmu w Polsce”. Największe uznanie przyniosła mu rola Gerarda Nowaka w filmie „Dług” Krzysztofa Krauzego. Został za nią uhonorowany nagrodą za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Kolejną nagrodę na gdyńskim festiwalu otrzymał w 2005 roku za rolę Feliksa Falka w „Komorniku”. Za grę w obydwu filmach został również wyróżniony Polską Nagrodą Filmową - Orłem, do której był również nominowany w 2006 roku za rolę w filmie „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”.

opr. Anna Świderska

Źródła:
http://www.filmweb.pl/person/Andrzej.Chyra
http://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Chyra


Friedrich Gottlob Endler

   Friedrich Gottlob Endler (malarz, miedziorytnik, architekt.) - urodził się 12 marca 1763 roku w Lubinie. W rodzinnym domu przygotowywany był do przejęcia fachu po ojcu, który był projektantem ogrodów. Brak odpowiednich środków finansowych nie pozwolił Fridrichowi na naukę na uczelniach wyższych. Doświadczenie miał zdobyć dzięki praktykom u inspektora budowlanego w Lubinie. Ten jednak przyjął wynagrodzenie za naukę, nie wywiązując się ze zobowiązań. Analogiczna sytuacja spotkała Endlera podczas kolejnej praktyki, tym razem u mistrza we Wrocławiu.
   Nie zrażony przeciwnościami Endler skupił się na malarstwie akwarelą, za temat wybierając sobie ptaki. Jego twórczość została doceniona przez syndyka Börrnera, który zlecił Endlerowi wykonanie 300 wizerunków zwierząt na potrzeby Śląskiego Gabinetu Historii Naturalnej. Ze względu na niepewność zarobków, Endler podjął się pracy u cenionego architekta Carla Gotthard’a Lenghans’a (autora m.in.: Bramy Brandenburskiej w Berlinie). Po pięciu latach pracy zrezygnował i zajął się miedziorytem. W swoich pracach przedstawiał portrety, sceny historyczne, pejzaże Śląska i okolic. W 1791 roku wydał pierwszy barwny miedzioryt, odbijany z jednej płyty. W 1809 roku wrócił do rysowania zwierząt, wydając wraz z Franzem Paulem Scholzem czasopismo „Der Naturfreund, oder Beiträge zur schlesischen Naturgeschichte”. Zmarł około 1830 roku w biedzie i zapomnieniu.

opr. Anna Świderska

Źródła:
http://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Gottlob_Endler
http://przyrodnicy_slascy.republika.pl/geografo.htm
S. Strauss, Życie i działalność sztycharska Fryderyka Bogumiła Endlera we Wrocławiu na przełomie XVIII i XIX, Wrocław 1974


Wanda Goebel

   Wanda Jadwiga Goebel (z domu Kadzidłowska), urodziła się 13 września 1916 roku w Warszawie. Uczęszczała do gimnazjum w Zbilitowskiej Górze. W 1934 roku zdała maturę, w warunkach sanatoryjnych w Zakopanem (ze względu na poważne problemy zdrowotne). W okresie okupacji uczestniczyła w tajnym nauczaniu; udzielała korepetycji z języków obcych. Wyszła też ponownie za mąż za Bronisława Goebla (w 1938 roku stanęła po raz pierwszy na ślubnym kobiercu z Ignacym Nowakowskim, ale po kilkunastu miesiącach została wdową). Od 1945 roku mieszkała w Poznaniu. Tutaj też rozpoczęła działalność społeczną. Była aktywnym członkiem Koła Naukowego Historyków i Akademickiego Związku Przyjaciół Łużyc „Prołuż” oraz Ligi Kobiet. Zawodowo realizowała się jako nauczyciel historii i dyrektor szkoły przemysłowej Państwowych Zakładów Przemysłu Konfekcyjnego w Poznaniu. Równolegle studiowała zaocznie. W 1950 roku ukończyła studia historyczne na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. W ramach odwilży gomułkowskiej współorganizowała poznański Klub Inteligencji „Zielony Semafor”, była też korespondentką dyskusyjnego Klubu „Krzywego Koła” w Warszawie. W Poznaniu wróciły poważne problemy zdrowotne. Po operacji układu kostnego w 1958 roku była zmuszona przejść na rentę inwalidzką. Wraz z mężem przeniosła się do Turku (w 1959 roku) i objęła funkcję wiceprezesa Turkowskiego Towarzystwa Kultury. Działała też w Wielkopolskim Towarzystwie Kultury i rozwijała się naukowo. W 1964 roku uzyskała tytuł doktora nauk humanistycznych. W 1969 roku rozpoczął się lubiński okres życia Wandy Goebel. Jako prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Lubińskiej (pełniła tę funkcję prawie 10 lat) podejmowała szereg działań mających na celu zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego ziemi lubińskiej (inwentaryzacja zabytków, zachowanie pamiątek po Janie Jonstonie, organizacja Muzeum Oręża Polskiego), ale także integrację miejscowego społeczeństwa wokół interesujących inicjatyw (Klub „Krajobrazy”, „Diaporama Dolnośląska”, Teatr Robotniczy „Świerszcz”). Była także członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Legnicy i należała do Rady Redakcyjnej „Szkiców Legnickich”. Pełniła również funkcję kuratora sądowego i zajmowała się problemami trudnej młodzieży. Umarła 21 kwietnia 1980 roku, w sanatorium przeciwgruźlicznym w Kamiennej Górze. Pozostawiła po sobie szereg publikacji zarówno o charakterze naukowym jak i literackim. Twórczość literacką rozpoczęła już w Zakopanem. Tam powstał zbiór opowiadań „Życie w gipsie”. W okresie poznańskim wydała książkę poświęconą Łużyczanom „Wyspa zapomnianych”. Kolejne publikacje były już związane z pobytem w Turku i Lubinie, m.in. „Spółdzielczość rolniczo-handlowa w Poznańskiem i na Pomorzu w latach 1918-1934”, „Z Turem w herbie”. W okresie lubińskim współpracowała ze „Szkicami Legnickimi”, w których ukazywała się „Kronika Miedzi” jej autorstwa. Opracowała też „Lubin w latach 990-1945” oraz „Lubińskie przepustki do historii”. Z prac o charakterze literackim warto wspomnieć „Tryptyk dziecięcy”, „Józek znad złej wody”.

opr. Barbara Techmańska


Johann Heermann

   Johann Heermann (ewangelicki duchowny, pisarz, poeta) urodził się 11 X 1585 roku w Rudnej. W 1602 roku został nauczycielem domowym u Valeriusa Herbergera, śląskiego poety. Pierwsze utwory poetyckie wydał w 1609 roku podczas nauki w książęcym gimnazjum w Brzegu. W tymże roku udał się do Straßburga, gdzie wstąpił na uniwersytet, ale już w 1610 choroba zmusiła go do powrotu na Dolny Śląsk. W 1611 roku został proboszczem w Chobieni okazując się wspaniałym mówcą. Tę funkcję piastował mimo choroby krtani przez 27 lat. Tu tworzył swoje pierwsze pieśni religijne. Podczas wojny 30-letniej i śląskiej kontrreformacji jego parafia bardzo ucierpiała wskutek grabieży i zarazy. Od 1624 roku tworzył kazania tylko na piśmie. Jego cierpienie zmusiło go ostatecznie do rezygnacji z urzędu. Odczuł to boleśnie. W 1638 roku wyprowadził się do Leszna, gdzie zajął się pracą literacką. Zmarł dnia 24 II 1647 roku w Lesznie.
   Johann Heermann jest uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców ewangelickich pieśni religijnych. Za łacińską poezję został uhonorowany przez humanistów zaszczytnym tytułem Poeta laureatus Caesarius. Dziewięć jego religijnych pieśni znajduje się do dziś w ewangelickich śpiewnikach, znanych jako pieśni pasyjne.

opr. Piotr Bieruta


Jan Jonston

   Jan Jonston (przyrodoznawca, historyk, pedagog, lekarz.) – urodził się 3 IX 1603 w Szamotułach. Od 1611 uczył się przez trzy lata w szkole braci czeskich w Ostrorogu, skąd przeniósł się do gimnazjum ewangelickiego w Bytomiu Odrzańskim. Po pięciu latach nauki w bytomskim gimnazjum kontynuował naukę w Toruniu, skąd wyniósł doskonałą znajomość języka hebrajskiego. W latach 1623 - 1625 studiował w Szkocji na akademii w Saint Andrews język hebrajski, filozofię i teologię. W 1636 r. wrócił do Leszna, został lekarzem nadwornym Leszczyńskich i lekarzem miejskim. Był także pedagogiem w gimnazjum leszczyńskim. W czasie wojen szwedzkich w 1656 r. udał się na Dolny Śląsk. Osiadł w swojej posiadłości w Składowicach, którą kupił w listopadzie 1652 roku od Gotfryda von Haugwitza. Podczas pobytu w posiadłości pod Lubinem napisał liczne dzieła z zakresu historii, medycyny i botaniki. Mieszkając w Składowicach utrzymywał bliski kontakt z legnickim dworem książęcym oraz z uczonymi z Danii, Anglii, Francji, Szkocji, Holandii, a nawet z dalekiej Hiszpanii. Zmarł w Składowicach w dniu 8 VI 1675 roku, a jego zwłoki przewieziono do Leszna i pochowano na cmentarzu kalwińskim, dziś już nieistniejącym.

opr. Piotr Bieruta


Konrad Klose

   Konrad Klose (autor publikacji poświęconej historii regionu lubińskiego) – urodził się 21 V 1866 roku w Oborze koło Lubina. Uczył się w Królewskim Gimnazjum w Legnicy, a następnie studiował we Wrocławiu oraz Halle. Po ukończeniu studiów wrócił do Lubina, gdzie począwszy od dnia 1 lipca 1891 roku dożywotnio piastował funkcję pastora. Pasją Konrada Klose były dzieje Ziemi Lubińskiej, prowadził wnikliwe badania regionalistyczne. Uwieńczeniem jego wieloletnich prac było stworzenie monografii pt. „Beiträge zur Geschichte der Stadt Lüben” („Przyczynki do historii miasta Lubina”). Publikacja została wydana w 1924 roku, niestety już po śmierci Konrada Klose. Pionier badań dziejów Lubina zmarł dnia 7 II 1924 roku.

opr. Piotr Bieruta


Hanna Krzewska - Lis

   Hanna Krzewska- Lis (artysta plastyk) - urodziła się we Włocławku, 20 kwietnia 1928 roku. W 1929 roku wraz z rodziną przeprowadziła się do Warszawy, gdzie mieszkała w okresie okupacji i Powstania Warszawskiego. Przed II Wojną Światową skończyła szkołę powszechną nr 68 na Żoliborzu. Następnie uczęszczała do Gimnazjum im. Aleksandry Piłsudskiej, a w czasie okupacji naukę kontynuowała w tajnych kompletach, odbywających się m.in. w jej domu. Podczas Powstania Warszawskiego była najmłodszą sanitariuszką w jednym z powstańczych szpitali. W 1944 roku została wywieziona wraz z matką do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, a następnie do kobiecego obozu filialnego w Königsberg Neumark (obecnie jest to Chojna Szczecińska w województwie zachodniopomorskim), gdzie pracowała przy rozbudowie lotniska Wehrmachtu, aż do wyzwolenia w 1945 roku. Po wojnie ukończyła studia na Wydziale Ceramiki Artystycznej Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. W 1957 roku uzyskała dyplom pod kierunkiem prof. Mieczysława Pawełko. W 1956 roku wyszła za mąż za Henryka Lisa. Mieszkała m.in. w Świebodzinie, gdzie w latach 1958-1960, z wielkim zaangażowaniem pracowała w oddziale Dziecięcym Miejskiej Biblioteki Publicznej. W latach 1975 – 1981 była kierownikiem Delegatury BWA w Legnicy (czyli filii centralnej i ogólnopolskiej instytucji Biura Wystaw Artystycznych, noszącej w latach 1972 – 1989 nazwę „Czarna Galeria”). W roku 1981 r. znalazła się w składzie redakcji dwóch numerów specjalnych „Solidarność”, wydanych z okazji 1 maja i 3 maja. 1 lipca 1981 roku Międzyzakładowa Komisja Robotnicza w Zakładach Górniczych „Lubin” podjęła uchwałę o wykonaniu sztandaru. Wykonanie jego projektu zlecono Hannie Krzewskiej-Lis (sztandar zrealizowała Artystyczna Pracownia Haftów w Łodzi. Sztandar ten został poświęcony w Lubinie 29 listopada 1981 roku przez księdza Prymasa Józefa Glempa.
   Jej twórczość to głównie malarstwo i rysunek, w większości sceny krajobrazowe- pejzaże, oraz martwa natura. Była uczestniczką wielu ekspozycji organizowanych w kraju, m.in. w Regionalnej Wystawie Szkła i Ceramiki w Muzeum Śląskim we Wrocławiu (1960r.), Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki „Przeciw Wojnie”, w Państwowym Muzeum na Majdanku w Lublinie (1966r., 1975r.). Artysta brała również udział w przedsięwzięciach międzynarodowych, takich jak Wystawa Plenerowa w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Kazanłyku w Bułgarii, czy Międzynarodowy Plener w Dolinie Róż, w miejscowości Stara Zagora w Bułgarii. W latach 1985-1986 otrzymała Stypendium Wojewody Legnickiego. W 1989 roku (z okazji 700-lecia Lubina) Towarzystwo Miłośników Ziemi Lubińskiej wydało opr. przez Stanisława Tokarczuka tekę z jej 13 rysunkami pt. „Lubin na rysunkach”.
   Hanna Krzewska-Lis artystycznie działała także na terenie Gminy Złotoryja, była członkinią Fundacji Wspierania Kultury Ruchu „Ocelot”, miała swoją pracownie w Leszczynie, spędzała tam twórczo czas od wiosny do jesieni, na zimę wracała do Lubina. Artystka była zauroczona Leszczyną, cyt: ”właśnie ona jest dla mnie inspiracją”.
   Hanna Krzewska- Lis zmarła w 2011 roku. Spoczywa na cmentarzu „Zacisze” w Oborze, koło Lubina.

opr. Paula Chruściel


Ludwik I Brzeski

   Ludwik I Brzeski (książę piastowski, władający w Lubinie w latach 1349 -1359) - urodził się pomiędzy 1313 a 1321 rokiem w legnickim zamku. Był synem księcia legnicko-brzeskiego Bolesława III Szczodrego (Rozrzutnego) i królewny czeskiej Małgorzaty. W 1342 roku książę Bolesław III, aby zabezpieczyć przyszłość zrzekł się połowy swojego księstwa na rzecz synów Ludwika oraz Wacława. Przekazał im mocno zadłużoną dzielnicę legnicką. W wyniku sporu z bratem Ludwik w 1348 roku wykupił miasto Lubin z zastawu od rodziny von Turgow i już w następnym roku osiadł w nim wraz z małżonką (Agnieszką, córką Henryka IV Wiernego, wdową po Leszku Raciborskim) i całym dworem. Książę w Lubinie rezydował do 1359 roku. Przyczyniając się do znacznego rozwoju miasta (modernizacja obwarowań miejskich, rozbudowa zamku, fundacja kaplicy pw. św. Jadwigi, stworzenie szkoły parafialnej przy kościele pw. Najświętszej Marii Panny). Za jego panowania w Lubinie wykonano tzw. "Kodeks lubiński" z ilustrowaną legendą o św. Jadwidze Śląskiej, której kult Ludwik propagował przez cały okres panowania. Na przełomie 1349 i 1350 r. książę wziął udział w pielgrzymce do Rzymu, o której szczegółach nie wiemy właściwie nic. W roku 1353 roku, w związku ze śmiercią ojca Bolesława III, Ludwik zdecydował się na ostateczne zbrojne rozwiązanie konfliktu z bratem. Wojna trwała blisko sześć lat (licząc z przerwami związanymi z próbami mediacji ze strony księcia oleśnickiego – Konrada I, biskupa wrocławskiego – Przecława z Pogorzeli i cesarza Karola IV). Do ostatecznego podpisania pokoju doszło 23 lipca 1359 na mocy układu zawartego pomiędzy braćmi za pośrednictwem cesarza Karola IV. Zwycięzcą konfliktu okazał się Ludwik, który obok zatwierdzenia rządów w Lubinie, uzyskał od Wacława I także Chojnów, połowę księstwa brzesko-oławskiego i odszkodowanie w postaci 4500 grzywien srebra. Wówczas za główną rezydencję wybrał Brzeg, do którego na stałe przeniósł się ze swoim dworem. W latach dziewięćdziesiątych Ludwik związał się przymierzem z nowym władcą Polski – Władysławem Jagiełłą, z którym w 1396 r. wystąpił przeciwko Władysławowi Opolczykowi. Ludwik I Brzeski zmarł w grudniu (między 6 a 23 dniem miesiąca) 1398 r. i pochowany został w kolegiacie św. Jadwigi w Brzegu.

Czy książę Ludwik I był prekursorem archeologii?

   Otóż tak. W roku 1390 Ludwik I Brzeski polecił przeprowadzić prace wykopaliskowe na terenie grodu w Ryczynie, w nadziei na odnalezienie tam śladów rezydowania biskupów wrocławskich w XI wieku. Gród ten miał być czasową siedzibą i miejscem schronienia duchownych po najeździe księcia czeskiego, Brzetysława. Książę liczył zapewne na uzyskanie szczątków, które mogłyby stanowić cenne relikwie. Ludwik zorganizował ekspedycję, zapoczątkowując tym samym pierwsze planowane wykopaliska archeologiczne w Polsce. Wynajętym przez siebie kopaczom zapłacił 3 grosze i 6 denarów, co odpowiadało 6-7 dniówkom. Poszukiwania niestety zakończyły się fiaskiem.

opr. Piotr Bieruta


Mikołaj Pruzio

   Mikołaj Pruzio był średniowiecznym skrybą (pisarzem), który zebrał i przepisał część tekstową „Legendy o św. Jadwidze” zwanej także od miejsca powstania „Kodeksem Lubińskim”. Inskrypcja zawarta na końcu Kodeksu potwierdza autorstwo Mikołaj Pruzi jako wykonawcy części tekstowej - „Opisano legendę większą i mniejszą o św. Jadwidze , ukończoną w roku pańskim 1353, wykonano zaś przez sławnego księcia, pana Ludwika, księcia Śląska i pana legnickiego, na chwałę błogosławionej Jadwigi, niegdyś księżnej Śląska i Polski. Napisana zaś została ręką Mikołaja Pruzi na przedmieściu miasta Lubina”.
   Powyższy tekst udziela nam kilku ważnych informacji przede wszystkim „mówi” nam , kto był fundatorem „Legendy”, kiedy i gdzie powstała, jak również w pewien sposób przybliża nam role pracy pisarza, który zgodnie ze średniowiecznym charakterem tej profesji powinien pozostawać w cieniu. Miejscem powstania Kodeksu zgodnie z inskrypcją jest przedmieście Lubina, jednakże można domniemać, iż powstał on na przedmieściu przed Bramą Głogowską.
   Autorem części ilustrowanej jest nieznany z imienia iluminator, który najprawdopodobniej pobierał nauki w Czechach. Kodeks zawiera około 60 ilustracji związanych z życiem św. Jadwigi. Część tekstowa zebrana i spisana przez Pruzię zawiera: życiorys św. Jadwigi (Vita maior- żywot większy i vita minor – żywot mniejszy), modlitwę do niej, bullę kanonizacyjną i kazanie papieża Klemensa IV wygłoszone z okazji „wyniesienia na ołtarze”.
   Pruzio pozostał znany potomności dzięki podpisowi jaki zachował się na końcu inskrypcji, który w pewien sposób go „unieśmiertelnił”. Od 1 października 1997 r. istnieje w Lubinie ulica nazwana jego imieniem (dawna Piastowska) i budzi ciekawość lubinian, kim ów był. W ten sposób Pruzio „istnieje” na nowo jako bohater dociekań mieszkańców Lubina, miasta w którym powstała spisana przez niego „Legenda o św. Jadwidze”.
   „Kodeks Lubiński” (wywędrował ze Ślaska w XVII wieku) po wojnie został wystawiony na sprzedaż w jednym z bodajże niemieckich antykwariatów. Można było go kupić za stosunkowo niewielkie pieniądze. Polscy muzealnicy starali się zdobyć środki na wykupienie go dla zamku brzeskiego, z którego pochodził. Jednak ówczesny minister kultury, Józef Tejchma, oświadczył, że Polska Ludowa na zabytki kultury niemieckiej pieniędzy nie da. Ostatecznie rękopis kupił producent czekoladek z Kolonii, który po latach całą swoją kolekcję sprzedał hurtem milionerowi ze Stanów Zjednoczonych - Paulowi Getty'emu. Rękopis popłynął za ocean i nigdy już na Śląsk nie wróci, ponieważ król nafty zapisał w testamencie swoją kolekcję narodowi amerykańskiemu. „Kodeks Lubiński” możemy obejrzeć w USA w muzeum imienia Getty'ego w Malibou.

opr. Piotr Bieruta

Literatura:
Krzysztof Kmiecik, Kim był Mikołaj Pruzio?, [w:] Notatnik Kulturalny. Ośrodek Kultury „Wzgórze Zamkowe”, Lubin 1998
Hanna Wieczorek, Do Polski z ziemi dolnośląskiej,
http://www.gazetawroclawska.pl/magazyn/7891,do-polski-z-ziemi-dolnoslaskiej,id,t.html


Edward Rippel

   Edward Rippel - wieloletni prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Lubińskiej i założyciel Muzeum Ziemi Lubińskiej. Mieszkaniec Lubina od 1974 roku. Propagator wiedzy historycznej o Lubinie. Był inicjatorem wielu akcji społecznych, których celem było ratowanie kultury materialnej Zagłębia Miedziowego. Stworzył bogatą kolekcję pamiątek, która jest fundamentem zbiorów Muzeum Ziemi Lubińskiej. Poza kierowaniem Towarzystwem Miłośników Ziemi Lubińskiej, był także członkiem Rady Przyjaciół Harcerstwa oraz prezesem i współzałożycielem Stowarzyszenia Transplantacji Serca i Fundacji „Zdrowe serce”. Laureat Nagrody Miasta Lubina (2009) i Ikara Kreatywności. Edward Rippel w wieku 76 lat, po ciężkiej chorobie, zmarł w dniu 15 VIII 2010. Spoczywa na cmentarzu parafialnym przy ulicy Powstańców Śląskich w Bytomiu.

opr. Piotr Bieruta


Sigismund von Schkoppe

   Sigismund von Schkoppe (niemiecki generał, gubernator generalny Brazylii) urodził się w 1600 roku w Lubinie. Tytułował się panem na Kresbergu i Gross-Kotzenau (obecnie Raków i Chocianów). W 1629 roku pojechał do Brazylii, gdzie jako kapitan uczestniczył w zdobyciu Pernambuco. W 1633 roku awansował na pułkownika i został dowódcą wojsk Kompanii w Brazylii. W 1638 roku Schkoppe opuścił Brazylię. Sześć lat później, w 1644 roku, został mianowany generałem-lejtnantem wojsk Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej oraz nowym gubernatorem generalnym Brazylii.
   Za czasów rządów Schkoppe wybuchło powstanie przeciwko Holendrom. W 1654 roku gubernator został zmuszony do podpisania kapitulacji, po czym powrócił do Holandii. W kraju został postawiony przed sąd wojenny, który go uniewinnił. Sigismund von Schkoppe zmarł w 1670 roku.

opr. Anna Świderska

Źródła:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Sigismund_von_Schkoppe


Benjamin Schmolck

   Benjamin Schmolck (ewangelicki duchowny, poeta) - urodził się 21 grudnia 1672 roku w Chróstniku. Początkiem edukacji Benjamina była nauka domowa. Następnie uczył się w szkole elementarnej w Kowarach, a od 1681 roku w Ścinawie. Kolejne trzy lata nauki odbył w legnickim gimnazjum.
   W 1688 roku przeniósł się do Wrocławia, gdzie przygotowywał się do studiów uniwersyteckich. Po pewnym czasie wyjechał do Lubania, za swoim rektorem Georgem Wende. Tam właśnie poznał nauczyciela i poetę Gottfierda Hoffmana, który zachęcił Benjamina do pisania poezji. Po pięciu latach Schmolck kontynuował naukę na Uniwersytecie w Lipsku, gdzie wygrywając jeden z konkursów zdobył „koronę poetycką”. Tym wyróżnieniem zyskał popularność w wielu krajach niemieckich.
   Po ukończeniu studiów poeta powrócił w rodzinne strony, gdzie w 1701 roku został ordynowany na księdza. W roku 1702 objął stanowisko diakona w świdnickim Kościele Pokoju. W tym miejscu rozwinął szeroką działalność duszpasterską, co dało mu przydomek „świdnickiego Chryzostoma” (Złotoustego). W 1708 roku Schmolck został powołany na archidiakona, w 1712 roku został seniorem, a w roku 1714 prymariuszem. W Świdnicy Benjamin Schmolck rozwinął szeroką działalność duszpasterską. Wraz z dwoma innymi księżmi zaspokajał potrzeby duchowe parafii liczącej ponad 14 tysięcy wiernych. Zyskał sobie swoim poświęceniem szczególną miłość i szacunek parafian. Zmarł w 1737 roku w Świdnicy.
   Benjamin Schmolck jest autorem wielu pieśni (circa 1200) i wierszy. Również spod jego ręki wyszła ogromna ilość modlitw oraz nieliczne utwory o tematyce świeckiej. Większość pieśni i modlitw ukazała się drukiem już za jego życia.

Anna Świderska

Źródła:
http://en.wikipedia.org/wiki/Benjamin_Schmolck
http://hymntime.com/tch/bio/s/c/h/schmolck_b.htm
http://www.mojemiasto.swidnica.pl/artykuly_brylla_swidnicki_zlotousty_benjamin_schmolck.htm


Kaspar Schwenkfeld von Ossig

   Kaspar Schwenkfeld von Ossig (reformator religijny, twórca grupy wyznaniowej szwenkfeldystów) - urodził w 1490 w Osieku koło Lubina. Od 1505 roku studiował w Kolonii, a od 1507 roku we Frankfurcie nad Odrą. Następnie przebywał na dworach książąt śląskich, najdłużej (do 1523) był radcą dworu Fryderyka II Legnickiego. Od 1519 roku pod wpływem pism Lutra nawrócił się na protestantyzm. Zamieszkał w swoim rodzinnym majątku w Osieku i tam zajął się gruntownym studiowaniem teologii. W 1524 roku odrzucił doktrynę Lutra o eucharystii jako sprzeczną z Biblią. W grudniu 1525 roku udał się z napisanymi rozprawami teologicznymi do Wittenbergi, gdzie polemizował z wybitnymi teologami luteranizmu i samym Lutrem. Doprowadziło to do ostrego sporu, podczas którego zarzucił Lutrowi tworzenie "nowego papizmu (katolicyzmu)". W wyniku tego grupa Schwenkfelda oderwała się od luterańskiej doktryny i zaczęła realizować ideał "pierwotnego Kościoła chrześcijańskiego". Nasilający się konflikt z Kościołem luterańskim oraz z księciem legnickim spowodował, że Schwenkfeld musiał opuścić Dolny Śląsk. Najpierw przeniósł się do Strasburgu. Zmuszony do ciągłych przenosin, zmarł w dniu 10 grudnia 1561 roku i został pochowany w tajemnicy, miejsce jego pochówku nie jest znane.

opr. Piotr Bieruta


Stanisław Śnieg

   Stanisław Śnieg (współtwórca lubińskiej „Solidarności”, autor publikacji historycznych i publicystycznych, poeta) – urodzony 14 VIII 1927 roku w Dubience koło Chełma. Jest absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego (Instytutu Geografii) i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (Wydział Geologii). W latach 1964 – 1980 był nauczycielem w Technikum Górniczym Rud Miedzi w Lubinie. Od 1980 jest aktywnym działaczem „Solidarności”. Inicjator powołania KZ Pracowników Oświaty na terenie Lubina, Legnicy, Jawora, Złotoryi. Od 1982 roku redaktor „Żądła Robola”. 31 VIII 1982 był współorganizatorem manifestacji w Lubinie. We wrześniu tegoż roku aresztowany, zwolniony ze względu na stan zdrowia. Ponownie aresztowany 30 IX 1983. Na mocy amnestii zwolniony w 1984 roku. 11 IV 1985 po raz kolejny aresztowany za działalność kolportażową oraz drukarską. 9 I 1986 skazany wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy na 3 lata więzienia w zawieszeniu na 5 lat. Od VI 1988 działacz Komisji Interwencji i Praworządności „Solidarności” na Dolnym Śląsku, nast. „Solidarności” Zagłębia Miedziowego. Współpracownik Ruchu Pomarańczowej Alternatywy we Wrocławiu. Autor ksiązki o wydarzeniach z 1982 roku pt. „Alarm dla miasta Lubina”. Laureat Nagrody Miasta Lubina (1992), w 2007 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

opr. Piotr Bieruta


Katarzyna Wilk

   Katarzyna Wilk (wokalistka) urodziła się 3 stycznia 1982 roku w Lubinie. Absolwentka Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Lubinie. W 2004 roku ukończyła Policealne Studium Piosenkarskie. Jest laureatką kilku nagród, m.in. Grand Prix „Stare po nowemu ” (w 2001 i 2003 roku), oraz na Ogólnopolskim Festiwalu im. Anny Jantar w 2004 roku. Karierę solową rozpoczęła w 2008 roku, wydając singiel „Pierwszy raz”. W 2011 roku wraz z innymi artystami nagrała piosenkę „Muzyki moc” za co otrzymała nagrodę VIVA Comet 2011. Na 48. OFPP w Opolu w konkursie Superpremier zajęła trzecie miejsce.

opr. Anna Świderska

Źródła:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Katarzyna_Wilk


Jan Wyżykowski

   Jan Wyżykowski urodził się 31 marca 1917 roku w Haczowie (na ziemi sanockiej), w rodzinie chłopskiej. Jego rodzicami byli Zofia z Wojnowskich oraz Henryk Wyżykowski. Ojciec Jana był uzdolniony muzycznie, grał na wielu instrumentach. Po nim więc najprawdopodobniej syn odziedziczył miłość do muzyki. Także z domu rodzinnego wyniósł „trwałe podstawy moralne” i wychowanie patriotyczne. Mimo, że Państwo Wyżykowscy mieli 11 dzieci ( Jan był czwarty z kolei, a zarazem najstarszy z chłopców) i często borykali się z problemami finansowymi, po sugestiach kierownika haczowskiej szkoły powszechnej i miejscowego księdza, że Jan wyróżnia się w nauce, zdecydowali się wspierać dalszą edukację najstarszego syna. Haczów słynął z powołań kapłańskich toteż Jana wysłano do nowicjatu w Sędziszowie, gdzie przybrał imię Bogusław Marian. Równocześnie rozpoczął naukę w gimnazjum humanistycznym w Rozwadowie i prywatnym gimnazjum klasycznym. Szybko okazało się, że Jan nie widział swojej przyszłości jako ojciec jezuita. Porzucił zakon w 1936 roku. Zdał eksternistycznie maturę w Gimnazjum im. króla Jana III Sobieskiego w Krakowie i objął posadę prywatnego nauczyciela we dworze w Bziance. Myślał o wstąpieniu do szkoły oficerskiej. Wojna przerywała te plany. Zgłosił się na ochotnika do wojska. W trakcie kampanii wrześniowej dostał się do niewoli. Udało mu się uciec i przybyć do Haczowa. Następnie wyjechał do Krakowa, gdzie podjął pracę w Ubezpieczalni Społecznej (m.in. w dziale prawnym) i pobierał konspiracyjne lekcje śpiewu u prof. Bronisława Romaniszyna. Ten odkrył u Jana Wyżykowskiego chorobę krtani, która przekreśliła marzenia o karierze śpiewaka operowego. Po wojnie, w 1945 roku Jan Wyżykowski rozpoczął studia na AGH. Równocześnie rozwijała się też jego kariera zawodowa. 1 lipca 1948 roku podjął pracę w Bytomskich Zakładach Przemysłu Węglowego, w kopalni „Łagiewniki” jako asystent kierownika ruchu górniczego. Pełnił tę funkcje dwa lata. W lipcu 1950 roku został starszym referentem inwestycji w kopalni „Radzionków”. W 1950 roku ukończył AGH z tytułem magistra inżyniera nauk technicznych. Pracę dyplomowa napisał u prof. S. Jaskólskiego. W 1951 roku rozpoczął pracę w Instytucie Geologicznym w Krakowie w Wydziale Rud, w pracowni miedzi. Po przeprowadzce PIG do Warszawy, Wyżykowski również przeniósł się do stolicy. W 1954 roku ożenił się z Kazimierą Moczulską. W roku 1955 Jan Wyżykowski rozpoczął poszukiwania złóż rud miedzi na terenie strefy przedsudeckiej, które zostały uwieńczone pełnym sukcesem 23 marca 1957 roku. Po odkryciu rud miedzi w rejonie Sieroszowic-i Lubina przystąpił do udokumentowania złoża. W 1959 roku przedłożył Komisji Zasobów Kopalin przy Centralnym Urzędzie Geologii – geologiczną dokumentację złóż Lubin-Sieroszowice. W 1961 roku został powołany na członka Zespołu ds. koordynacji planów poszukiwań i badań złóż metali kolorowych przy Wydziale III PAN. Od 30 kwietnia pełnił obowiązki kierownika w Zakładzie Złóż Rud Metali Nieżelaznych Instytutu Geologicznego. W 1964 roku jego zespół opracował „Generalny projekt poszukiwań złóż miedzi”’ (długofalowy plan poszukiwań). W 1965 uzyskał tytuł doktora na podstawie rozprawy „Zagadnienia miedzionośności cechsztynu na tle budowy geologicznej strefy przedsudeckiej”. 19 lipca Rada Naukowa Instytutu Geologicznego w Warszawie przyznała mu stopień doktora nauk przyrodniczych. W 1974 roku zatwierdzono kolejny plan opracowany zbiorowo pod kierunkiem J. Wyżykowskiego „Projekt poszukiwań cechsztyńskich rud miedzi w obszarze zachodniej części monokliny przedsudeckiej”. Niestety tego też roku odsunięto go od dalszych poszukiwaniami rud miedzi według koncepcji, które sam opracował. Ta decyzja najprawdopodobniej przyspieszyła śmierć odkrywcy. 29 października 1974 roku Jan Wyżykowski nagle umiera. Został pochowany na cmentarzu na Powązkach. Bliscy wspominają go jako społecznika i człowieka działającego na rzecz „humanizacji zawodów technicznych”. Żona wspomina przepiękne listy, które do niej pisał, podczas okresów rozłąki i to, że starał się kultywować w rodzinie tradycje patriotyczne i muzyczne. Jego ulubioną arią była aria Nadira z „Poławiaczy pereł” George’a Bizet’a.
   Praca i działalność społeczna przysporzyły Janowi Wyżykowskiemu licznych odznaczeń i medali (m.in. otrzymał Order Sztandaru Pracy I klasy, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Złotą odznakę „Zasłużony dla Dolnego Śląska” i złotą Odznakę „Budowniczego LGOM”). Jest również honorowym Obywatelem Miasta Lubina. Jego imię nadano szybowi Sieroszowice, szkołom (z inicjatywy TMZL uczniowie tych szkół spotykają się każdego roku z okazji Barbórki z Zarządem KGHM i wspominają Jana Wyżykowskiego). Odkrywca ma także swój Pomnik w Lubinie.. Dla mieszkańców Zagłębia Miedziowego Jan Wyżykowski pozostanie tym, który doprowadził do rozwoju ich regionu.

Wykaz publikacji:

1. Cechsztyńska formacja miedzionośna, Biuletyn Instytutu Geologicznego nr 252 (1970), s. 187-188.

2. Cechsztyńska formacja miedzionośna w Polsce, „Przegląd Geologiczny” nr 3 (1971), s. 117-122.

3. Die Litologie des Zechsteins In der Vorsudetischen Monoklinalne und das Auftreten der Roten Faoule, Freiberger Forschungshefte, c.193 (1965), Leipzig, z. 247-259.

4. Dolnośląskie łupki miedzionośne, „Przegląd Geologiczny” nr 5 (1957), s. 238 (współautor).

5. Dotychczasowe wyniki geologicznych prac badaczych a dalsze perspektywy stwierdzenia nowych złóż ud w Polsce, Cuprum, 1971.

6. Geologia złóż rud miedzi rejonu Ponagjuriszte (Bułgaria), „Kwartalnik Geologiczny”, nr 4 (1971), s. 1000-1002.

7. Kierunki poszukiwań złóż rud miedzi, „Przegląd Geologiczny” nr 10 (1967), s. 439-442.

8. Metody poszukiwawcze w geologii, „Horyzonty Techniki” nr 5 (1963), s. 10-13.

9. Miedź – przyszłość Polski. Polska nr 11 (1960), s. 34-35.

10. Najnowsze technologie w górnictwie i hutnictwie oraz ochronie środowiska a poprawność geologicznego rozpoznania złóż rud miedzi, „Przegląd Geologiczny”, nr 4 (1974), s. 141-145.

11. Najnowsze wyniki badań geologicznych w rejonie Kożuchowa, „Przegląd Geologiczny” nr 4 (1963), s. 182-187.

12. O słuszności nowatorstwa w metodologii geologicznych prac poszukiwawczych. Środowiskowa konferencja „Geologia i górnictwo’. VIII Sekcja Wojewódzkiego Komitetu Organizacyjnego Kongresu Techników Polskich w Warszawie, Warszawa X 1970.

13. Perm dolny (czerwonego spągowca) – Przedgórze Sudetów. Perm górny ( cechsztyn) – Przedgórze Sudetów. Budowa geologiczna Polski. Praca zbiorowa. Stratygrafia. Cz.1, t. 1. Prekambr paleozoik, 193, s. 505-508, 553-554.

14. Perm – rudy miedzi. Geologia i surowce mineralne Polski. Praca zbiorowa. Biuletyn Instytutu Geologicznego nr 251 (1970), s. 357-370.

15. Poszukiwania rud miedzi na obszarze strefy przedsudeckiej, „Przegląd Geologiczny”, nr 1 (1958), s. 17-22.

16. Problematyka poszukiwań złóż rud miedzi w Macedonii, „Przegląd Geologiczny”, nr 6 (1975), s. 311-313 ( współautor W. Salski)

17. Północno – zachodni zasięg krystalinikum przedsudeckiego i możliwości poszukiwań cechsztyńskich rud miedzi w tym rejonie. „Przegląd Geologiczny”, nr 4 (1961), s. 182-186.

18. Rozwój górnictwa rud a badania geologiczne, „Przegląd Geologiczny”, nr 3 (1973), s. 168-169.

19. Rudy miedzi – niecka śródsudecka. Geologia złóż surowców mineralnych Polski. Surowce metaliczne, pod red. R. Krajewskiego, „Biuletyn Instytutu Geologicznego”, 1960, s. 232-241.

20. Rudy miedzi. 50 lat działalności Instytutu Geologicznego w służbie nauki i gospodarki narodowej. Warszawa 1919-1969, „Biuletyn Instytutu Geologicznego”, nr 250 (1970), s. 163-168.

21. Rudy Miedzi. Ziemie Zachodnie. Instytut Geologiczny. 1975.

22. Stan rozpoznania cechsztyńskich złóż miedzi w Polsce i wnioski dla eksploatacji i projektowania kopalń. Międzynarodowe Sympozjum Naukowo – Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa, Wrocław - Lubin1975 (współautorzy : M. Banaś, K. Dubiński)

23. Utwory czerwonego spągowca na Przedgórzu Sudetów, „Przegląd Geologiczny”, nr 7-8 (1964), s. 319-323.

24. Warszawski klimat, Przegląd Techniczny, nr 10 (1971).

25. W sprawie „Toponomastyki w geologii”. „Przegląd Geologiczny”, nr 1 (1970), s. 43.

26. Zagadnienia miedzionośności cechsztynu na tle budowy geologicznej strefy przedsudeckiej, Prace Instytutu Geologicznego (1964), s. 1-57.

27. Z działalności Koła SIDG przy Instytucie Geologicznym, „Przegląd Geologiczny”, nr 8-9 (1970), s. 11-12.

28. Z działalności Koła SIDG przy Instytucie Geologicznym, „Przegląd Geologiczny”, nr 11 (1970).

29. Z działalności Warszawskiego Oddziału SIDG, „Przegląd Geologiczny”, nr 3 (1973), s. 167-168.

30. VII Światowy Kongres Górniczy w Bukareszcie, „Przegląd Geologiczny”, 1973, nr 4, s. 176-177.

31. V polsko-jugosłowiańskie sympozjum górnicze. „Przegląd Geologiczny”, nr 6 (1975), s. 81-82.

opr. Barbara Techmańska


Józef Zwierzycki

   Józef Zwierzycki urodził się 12 marca 1888 w Krobi (województwo poznańskie). Do szkoły powszechnej uczęszczał w Trzemesznie. Naukę kontynuował w gimnazjum klasycznym w Gnieźnie. Ukończył je w 1907 roku. Już w trakcie edukacji w gimnazjum wykazywał zainteresowanie górnictwem i naukami o ziemi. Po złożeniu egzaminu dojrzałości, w celu sprecyzowania swoich dalszych planów życiowych odbył roczną praktykę w kopalni Hohenzollern koło Bytomia na Górnym Śląsku. W 1909 roku rozpoczął studia na Akademii Górniczej w Berlinie oraz na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma (w zakresie geologii). Był jednym z nielicznych naszych rodaków studiujących na prestiżowych niemieckich uczelniach. Akademię Berlińską z tytułem inżyniera ukończył w 1914 roku, natomiast w 1913 uzyskał stopień doktora filozofii w zakresie geologii na Uniwersytecie (podstawą stałą się rozprawa paleontologiczna „O faunie głowonogów w warstwach Tendaguru w południowo-wschodniej Afryce”). Za radą swojego promotora, profesora geologii i paleontologii, W. Branca, złożył podanie do holenderskiego Ministerstwa Kolonii z prośbą o przyjęcie na stanowisko geologa eksploratora we Wschodnich Indiach Holenderskich (Indonezja). Prośba została rozpatrzona pozytywnie w związku z tym krótko przed wybuchem I wojny światowej Józef Zwierzycki wyjechał na Jawę. Spędził tam 24 lata. Prowadził badania na wyspie jak i na obszarze Nowej Gwinei. W 1933 roku otrzymał nominację na stanowisko dyrektora Służby Geologicznej w Indiach Holenderskich. Przez cały okres pobytu w Indonezji starał się utrzymywać kontakt z krajem. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Geologicznego, wygłaszał odczyty, w Polsce spędzał też urlopy. W 1928 roku ożenił się z Jadwigą Kowalewską. 1 marca 1938 roku przeszedł na emeryturę i postanowił wrócić do kraju. W Polsce powrócił do aktywności zawodowej. W połowie 1938 roku objął stanowisko naczelnika Wydziału Ropy Naftowej i Soli w Państwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie. Został także powołany na stanowisko głównego konsultanta i rzeczoznawcy departamentu górnictwa i hutnictwa Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Prowadził także prace geologiczne na Kujawach i w rejonie Karpat. W okresie wojny podejmował działania mające na celu zachowanie sprzętu i zasobów PIG. 23 kwietnia 1941 roku został aresztowany przez Gestapo i wywieziony do Oświęcimia. Dzięki wstawiennictwu geologów holenderskich, japońskich i niemieckich udało mu się w lipcu 1942 roku opuścić obóz. Jako więzień polityczny przez dwa lata pracował w berlińskim Reichsstelle fuer Bodenforschung. W 1944 uciekł i przyjechał do Krakowa, gdzie doczekał końca wojny. W maju 1945 roku przyjechał, waz z pierwszą grupą naukowców do Wrocławia i uczestniczył w tworzeniu wrocławskich uczelni. Także w 1945 roku habilituje się na Akademii Górniczej w Krakowie. We Wrocławiu związany był początkowo z Politechniką, a następnie Uniwersytetem, gdzie prowadził zajęcia z geologii. Tam też zostaje dyrektorem Instytutu Geologicznego. Cały czas współpracuje również z Instytutem Geologicznym i Ministerstwem Górnictwa. Dorobek naukowy prof. J. Zwierzyckiego obejmuje 78 prac i artykułów, przede wszystkim z zakresu geologii stosowanej. W okresie powojennym wykazywał zainteresowanie surowcami kopalnymi województw zachodnich, a przede wszystkim tworami wieku cechsztyńskiego zachodniej Polski. Wskazywał na możliwość występowania osadowych złóż miedzi na monoklinie przedsudeckiej na północ od Bolesławca. Zmarł 1 maja 1961 roku. Został pochowany na cmentarzu św. Wawrzyńca przy ulicy O. Bujwida we Wrocławiu.

opr. Barbara Techmańska


Wszelkie prawa zastrzeżone. Wykorzystywanie zdjęć, tekstów oraz innych elementów bez zgody Serwisu zabronione.

2010 © Ośrodek Kultury "Wzgórze Zamkowe"